آشنایی با احکام دادگاهها
چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به طور جزیی یا کلی باشد، حکم نامیده می شود آراء شامل احکام و قرارها می گردد.
احکام:
چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن به طور جزیی یا کلی باشد، حکم نامیده می شود. احکام را از جهات مختلف می توان تقسیم بندی کرد:
۱- از حیث اعلام حق سابق و یا تأسیس وضعیت جدید به احکام اعلامی و تأسیس.
۲- از جهت اطلاع واقعی خوانده از جریان دادرسی به احکام حضوری و غیابی.
۳- از حیث قابلیت شکایت عادی به احکام قطعی و غیرقطعی.
۴- از حیث قابلیت فرجام به احکام نهایی و غیر نهایی.
۵- از حیث قابلیت اجراء به احکام لازم الاجراء و غیر لازم الاجراء
حکم اعلامی:
حکم دادگاه معمولاً وضعیت حقوقی جدیدی را ایجاد نمی نماید بلکه وضعیتی را که در گذشته وجود داشته به موجب آن احراز و اعلام و آثار قانونی در محدوده خواسته خواهان بر آن مترتب می گردد. از این رو احکام مزبور اعلامی خوانده می شوند مثل الزام محکوم علیه به پرداخت دین.
حکم تأسیس:
بعضی از احکام از دادگاه ها صادر می شود که با صدور آن ها وضعیت حقوقی جدیدی به وجود می آید. این احکام، تأسیس نامیده می شوند مثل صدور حکم ورشکستگی برای تاجر ورشکسته.
حکم حضوری و غیابی:
مقررات آیین دادرسی مدنی علی الاصول با فرض اطلاع خوانده از جریان دادرسی و شرکت اصحاب دعوا در آن تدوین شده است. به همین جهت به موجب ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی حکم دادگاه حضوری است مگر اینکه خوانده یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی وی در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و به طور کتبی نیز دفاع ننموده و یا اخطاریه ابلاغ واقعی نشده باشد.
نکته: اصل بر حضوری بودن احکام دادگاه ها است. در نتیجه غیابی بودن حکم استثناء است و در این خصوص تفسیر باید در محدوده نص انجام شود و حال اگر نسبت به حضوری یا غیابی بودن، شک نماییم باید اصل را بر حضوری بودن بگذاریم.
نکته: اگر حکم غیابی تلقی شود در هر حال قابل واخواهی و اگر حضوری محسوب شود فقط ممکن است قابل تجدید نظر باشد.
نکته: حکم دادگاه چنانچه خوانده حتی در یک جلسه دادگاه حاضر شود، حضوری محسوب است.
نکته: حکم دادگاه چنانچه خوانده حتی یک بار دفاع کتبی نموده باشد، حضوری محسوب می شود.
نکته: منظور از دفاع کتبی، لایحه ای است که خوانده در جواب دعوای خواهان، جهت ملاحظه دادگه در جلسه دادرسی، تقدیم می نماید حتی اگر متضمن دفاع، به معنی دقیق کلمه نباشد.
نکته: حکم دادگاه، در صورتی که دادخواست به خوانده ابلاغ واقع شده باشد در هر حال حضوری محسوب است.
نکته: چنانچه یکی از خواندگان حداقل در یک جلسه دادگاه حاضر شده و یا یک لایحه تقدیم نموده و یا دادخواست به او ابلاغ واقعی شده اما خواندگان دیگر در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و هیچ لایحه ای تقدیم ننموده و دادخواست نیز به آن ها ابلاغ واقعی نشده باشد، حکم نسبت به آن یک نفر غیابی و نسبت به خوانده یا خواندگان دیگر، حضوری محسوب می شود.
حکم قطعی و غیر قطعی:
حکم قطعی، حکمی است که قابل واخواهی و تجدید نظر نباشد (از طریق عادی). بنابراین تمام احکام حضوری صادره در دعاوی مالی که خواسته آن بیش از سه میلیون ریال نباشد، قطعی است (بند الف ماده ۲۲۱). هم چنین تمام احکام مالی حضوری صادره از دادگاه تجدید نظر استان قطعی است (ماده ۲۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی).
نکته: طبق ماده ۵ ق. آ. د. مدنی اصل بر قطعی بودن آراء دادگاه ها می باشد.
نکته: علی الاصول احکام قطعی، لازم الاجرا می باشند.
حکم نهایی و غیرنهایی:
حکم نهایی، حکمی است که قابل فرجام (در دیوان عالی کشور) نباشد.
نکته: حکمی که در اصل قابل فرجام باشد اما در مهلت مقرر، محکوم علیه نسبت به آن درخواست فرجام ننماید نیز نهایی محسوب می شود.
حکم لازم الاجراء و غیر لازم الاجراء:
حکم لازم الاجراء حکمی است که چنانچه محکوم علیه به مفاد آن عمل ننماید مامورین اجرای احکام به درخواست محکوم له می توانند آن را به اجبار به محکوم علیه تحمیل نمایند و حکم غیر لازم الاجراء در مقابل آن است.
بخش حقوق تبیان
وکیل , وکیل دادگستری , مشاور حقوقی , دفتر وکالت
دیدگاهها
It looks like some of the written text in your posts are running off the screen. Can someone else please comment and let
me know if this is happening to them too? This could be a issue with my browser because I've had this happen before.
Appreciate it
Feel free to visit my web page; bảo dưỡng
điều hòa an phúc: http://chuyendieuhoa.com/lap-dieu-hoa-211.html
I've virtually no expertise in coding however I had been hoping to start my own blog
soon. Anyways, if you have any suggestions or techniques for new blog owners please share.
I understand this is off topic but I simply had to ask.
Thanks a lot!
Also visit my web site: online generic cialis: https://ggenericCialisle.com
friendly? My web site looks weird when browsing from my apple iphone.
I'm trying to find a theme or plugin that might be able to
resolve this problem. If you have any suggestions, please share.
Appreciate it!
Here is my web blog :: cialis
generic: https://buyciallisonline.com
touched some good things here. Any way keep
up wrinting.
my web blog buy cialis from canada: https://abcialisnews.com
You have touched some fastidious points here. Any way keep up wrinting.
Feel free to surf to my blog post: sildenafil online: https://doctormedweb.com/
like yours. It is pretty worth enough for me. In my opinion, if
all website owners and bloggers made good content as you
did, the internet will be much more useful than ever before.
https://1pills.org/
My homepage: sildenafil viagra: https://1pills.org
This piece of writing posted at this web site is in fact fastidious.
My blog; best place
to buy generic viagra online: https://doctormedweb.com/
free credit reports: http://creditreportl.com/
ages and yours is the best I have came upon so far.
But, what about the conclusion? Are you certain in regards to the source?
how to increase credit score: http://creditreportl.com/
new website. viagra prices: https://viagrmypill.com/ https://viagrmypill.com/
it seems as though you relied on the video to make your point.
You clearly know what youre talking about, why waste your intelligence on just posting videos to your weblog when you
could be giving us something informative to
read? online Viagra: https://viagrmypill.com/ https://viagrmypill.com/
site. You have some really great articles and I believe I would be a good asset.
If you ever want to take some of the load off, I'd love to
write some material for your blog in exchange for a link back to mine.
Please shoot me an email if interested. Thanks!
viagra: https://viagrmypill.com/ https://viagrmypill.com/