وظایف قانونی والدین در پرداخت نفقه فرزندان
یکی از وظایف والدین نسبت به فرزندان حفظ و نگهداری آنهاست ، بر اساس ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی حضانت و نگهداری از فرزندان حق و تکلیف والدین معرفی شده و از آنجایی که پدر سرپرست خانواده محسوب می‌شود، هزینه‌های نگهداری از فرزندان
نیز برعهده وی گذارده شده است.
سوال : در صورت فوت پدر يا عدم تمکن مالی او براي پرداخت نفقه اولاد ، چه کسي مسووليت پرداخت نفقه را بر عهده خواهد داشت؟
شاه صاحبی: در اين حالت اين وظيفه به عهده جد پدري و در صورت نبودن پدر و جد پدري يا عدم استطاعت آنها اين وظيفه بر عهده مادر است و اگر مادر هم زنده نباشد و يا قادر به پرداخت نباشد اين وظيفه بر عهده جد مادري می باشد
سوال : اولاد تا چه سنی، مستحق دريافت نفقه می باشند ؟
شاه صاحبی: در مورد اينكه تا چه سني پرداخت نفقه فرزندان به عهده پدر يا ديگران است، سن مشخصي در قوانين و مقررات، به روشني ديده نمي‌شود. حتي پايان دوره حضانت، سن بلوغ و رشد را نيز نمي‌توان تاريخ مسلم براي قطع نفقه تلقي نمود. هرچند اصولاً اين دوره محدود به دوران كودكي و نوجواني فرزند است و پسران تا پايان تحصيلات متوسطه (و گاهي تا پايان تحصيلات دانشگاهي) و رفتن به خدمت وظيفه عمومي و اشتغال و حتي ازدواج، در عرف جامعه ما، از نفقه پدر استفاده مي‌كنند و دختران تا هنگام ازدواج در خانه پدري ساكن و از نفقه برخوردارمي‌باشند .
سوال : اگر پدر و مادري از يکديگر جدا شده باشند و حضانت فرزندان به مادر واگذار شده باشد و پدر در صورت جلسه طلاق منزل مسکونيش را به مادر و فرزندان انتقال دهد آيا باز هم پدر مکلف به پرداخت نفقه است.
شاه صاحبی: اولا نفقه تنها شامل مسکن نمي شود و اموري چون غذا ، وسایل منزل، هزينه درمان، پوشاک و غیره نيز نفقه محسوب مي شود. ثانيا پرداخت نفقه تکليف قانوني پدر است و مادر ولايتي بر فرزندان ندارد و موضوع حضانت و سرپرستي امری مستقل از ولايت است.
سوال : آيا پرداخت نفقه از سوي پدر به طفل حاصل از رابطه راه نامشروع هم تعلق می گیرد ؟
شاه صاحبی: فرد زانی گرچه پدر قانوني طفل به حساب نمي آيد اما عرفا پدر آن تلقي مي شود و کليه تکاليف مربوط به پدر مثل گرفتن شناسنامه و پرداخت نفقه بر عهده او می باشد.
سوال : در صورت وقوع اختلاف بين پدر و مادر چنانچه فرزندان حاضر به زندگي با پدر نباشند آيا پدر باز هم مکلف به پرداخت نفقه است؟
شاه صاحبی: گرچه عدم اطاعت فرزندان از پدر موجب سقوط نفقه نيست ولی پدر مکلف به پرداخت نفقه فرزندان ست .
سوال :آيا اولاد غيررشيد كه به سن بلوغ رسيده و از تحت حضانت پدر يا مادر خارج شده‌اند مي‌توانند شخصاً براي مطالبه نفقه، طرح دعوي نمايند يا خير؟
شاه صاحبی: رشد ، براي دعوي مالي جزء شرايط اساسي است ، ولي در دعواي غيرمالي رشد ملاک نیست ، نفقه نیز جزء «حقوق مالي» است ؛ هر چند طبق قانون مدني، بلوغ ، اماره رشد شناخته شده ، اما وفق یکی از آراء وحدت رويه ديوان عالي کشور ، دخالت صغير در امور مالي مربوط به خود ،بعد از رسيدن به سن بلوغ، مستلزم اثبات رشد است .
